بسم الله

تذکرات ناب حضرت استاد در ماه مبارک رمضان

کلیـــــــــــک کنیـــــــــــد

متن بیانات:

 در اینجا من تذکراتى هم به شماها می ‏دهم، تذکراتى که از روایات استفاده شد که به اجمال به شما می ‏گویم:

تغییر رویه

 اولاً در ماه مبارک، بطور کلى برنامه ما یک برنامه دیگر خواهد بود. در ماه مبارک سعى بکنید که به روزه‏ای که گفتیم در حدى که خدا بخواهد موفق بشوید. از بعضى چیزها کم بکنید، آنچه را که می ‏توانید، نکنید و آنها را حذف بکنید و با حذف آنها موفق به چنین روزه‏ای بشوید آنها را بکنید. خودتان را ملزم نکنید که مانند غیر ماه مبارک برنامه هایى که داشتید، کارهایى که می ‏کردید، مراوده هایى که داشتید، آنها را اگر همین‏طور ادامه بدهید قهراً نمی توانید روزه را به این شکل که گفتم، انجام بدهید.

انسان اگر می ‏خواهد روزه را آنچنان که هست، حتى المقدور، بگیرد و به ضیافت خدا برود بدانید که صاحب دار خداست، اگر می ‏شود از کارتان کم کنید، اگر بجایى برخورد نمی کند و می توانید از آنچه که می ‏شود کم بشود کم بکنید، تا به روزه آنچنان که هست موفق بشوید. زمینه را آماده بکنید، از فعالیتتان کم بکنید، از معاشرتها و مراوده ها و برخوردها، آنچه را می ‏شود حذف کنیدفرصت را مغتنم بشمارید. ماهى نیست که ماه ضیافه الله باشد جز این یک ماه در هر سال و آن هم اگر خدا عمر داد به این ماه هم رسیدیم. معلوم نیست براى سال آینده باز برسیم. خیلى مغتنم است، عجب مغتنم است! درصدر اسلام برخورد با ماه مبارک این طور نبود. الان متاسفانه همه چیز آن حقیقت و سرّ و ابعاد مختلفش را از دست داده. ماه مبارک هم همین طور. اولاً تذکر من این بود که از برنامه‏ های معمولى کم بکنید.
درخواست توفیق در هر شب برای روزه روز بعد

تذکر دوم من، درخصوص این که موفق بشویم به آن روزه اى که توضیح دادیم این است که: در هر شبى براى روزه فردا، در هر روزى براى قیام شب آینده ـ به لحاظ این که دعاى قبل از وقت به هر چیز اثر خاصّى دارد ـ با تضرع از خدا توفیق بخواهید.

مثلاً شب پنجم ماه مبارک است براى فردا روز پنجم از خدا توفیق بخواهید، براى روزه اش و جزئیاتش.  روز پنجم براى شب ششم توفیق قیام شب و عبادات شب را از خدا بخواهید. تاکید می ‏کنم با تضرع، چون خیلى مجرب است. از این دعاى قبلى هیچ وقت غفلت نکنید.
احیای همه شبهای ماه مبارک

تذکر سومى که درخصوص ماه مبارک عرض می ‏کنم، اگر می ‏توانید مخصوصاً آن وقت ها که شبها کوتاه است، احیاء کل ماه مبارک را بکنید که سرّى دارد که اهلش می ‏دانند. کل ماه مبارک را می ‏گویم، احیاء کل شبهاى ماه مبارک، اگر توانستید، اگر برایتان امکان داشت، شبهاى کوتاه حتى براى افراد مبتدى آسان است، احیا کنید. فرصتى است، مغتنم است، نمی ‏شود بفهمیم چیست، غفلت نکنید و از خدا بخواهید هر قدر ماه مبارک را که شما درمی ‏یابید شما را به احیاء همه شبهایش موفق بکند.  این تذکر سوم من بود.  البته همه اینها مضمون آیات و روایات است منتها گفتم من بصورت تذکرات فشرده براى شما می ‏گویم.

افطار مختصر

در شبهاى مبارک به افطار که می ‏رسید، طبیعى است که وقتى انسان زیاد خورد، کسالت دارد که بدنبالش یا خواب می ‏آورد و یا طورى می ‏شود که انسان در اعمال عبودى از حرکتى که باید داشته باشد می ‏ماند. فلذا افطار اصلش خوب، اما زیادش نه، رنگین بودنش نه!

قرائت سوره قدر و دعای اللهم رب النور العظیم قبل از افطار

قبل از افطار، موقعى که می ‏خواهید افطار بکنید یک سوره قدر بخوانید. حتماً فراموش نکنید، قبل از سحرى هم دومین سوره قدر را حتماً فراموش نکنید که شب شما یعنى افطار شما و سحری ‏تان بین دو سوره قدر باشد که در دستورات هست و سرّ و اسرارى دارد.

اگر توانستید برایتان امکان داشت آن دعاى مخصوص را اللهم رب النور العظیم را هر روز قبل از افطار بخوانید خیلى خوب است.
 

اطعام و انفاق به فقرا

از چیزهایى که باید در ماه مبارک غفلت نکنید این است که، به اندازه‏ای که می ‏توانید به فقرا اطعام بکنید، انفاق بکنید. هر کسى به اندازه خودش، هر چه زیادتر بهتر.

احترام به بزرگترها

هر چه می ‏توانید در ماه مبارک به بزرگترها احترام زیاد بکنید و به کوچک ها دلتان زیاد بسوزد. اینها که من می ‏شمارم آنهایى است که روى آن زیاد تاکید شده است نه اینکه فقط اینهاست. به بزرگ ها خیلى احترام بکنید و هرقدر سن شان بالاتر باشد بکوشید خیلى ترحم و دلسوزى داشته باشید. این هم از آن چیزهایى است که خدا در ماه مبارک براى صائم در صیامش خیلى از آن خوشش می ‏آید.
صله ارحام

هرچه می ‏توانید به ارحام خودتان در ماه مبارک بخوبى سر بزنید. صله رحم خشک نه، بلکه به آن معنا که در صله رحم صحبت می ‏کردم و به یتیم ها زیاد توجه داشته باشید. ارحام هم مخصوصاً ارحام شهداء.

توبه و استغفار

بهر حال ماه مبارک می ‏رسد، زیاد شنیده‏ اید که هر کس در این فرصتى که در ماه مبارک هست نتواند خودش را مشغول مغفرت خدا بکند، منتهاى شقاوت است. از این مسئله بترسید! از حالا پناه ببرید به خدا شماى اشقیاء و ماى اشقیاء که از اشقیاء نباشیم. صاف گفته شده است کسى که ماه مبارک موفق به توبه نشود و موفق نشود خودش را مشمول مغفرت خدا نکند، از اشقیاء است.  از این مسئله به خدا پناه ببرید و روى همین حساب، ماه مبارک که وارد می ‏شود از اولش تا آخرش با تضرع از خدا بخواهید که هرچه شما خلاف کرده‏اید خدا شما را ببخشد، مشمول مغفرتش بکند و از اشقیاء قرار ندهد.

در ماه مبارک زیاد توبه کنید، طلب مغفرت زیاد بکنید. در موقع دعا و تضرع در  نظرتان مجسم کنید اولاً آخرت را، عذابهاى آخرت را، ثانیاً، این مسئله را زیاد بنظرتان بیاورید که: ماه مبارک است، رسیده، جدّى است، اگر مشمول مغفرت نباشم شقى هستم، حتمى است، من که نمی ‏دانم، گناهها هم مسلم است، خدا هم هست، آخرت هم هست، همه اش درست است. مسئله جدّى است. شقاوت چیز آسانى است؟ چیزى است که انسان می تواند ـ حتى اگر احتمالش را بفهمد ـ  تحمل بکند؟ نه، این طور نیست. با تذلل از خدا بخواهید و دعا بکنید.

در دعا هم شرایط دعا را مراعات بکنید. خیلى ها در دعا شرایط دعا را مراعات نمی ‏کنند. در دعا اصرار، الحاح، تبتّل، ابتهال، تضرع، مخصوصاً الحاح زیاد تأکید شده. مخصوصاً در این زمینه الحاح داشته باشید، اصرار داشته باشید.

خلوت با خدا

سعى هم بکنید که وقتى براى طلب مغفرتان دعا می ‏کنید، هیچ کس شما را نبیند. چون ما آن پختگى را یا آن تجرد و انقطاع را نداریم که بى قید از انسان ها باشیم، آزاد از خلق باشیم. چون آزادى و انقطاع از خلق یکى از کمالات است که ما نداریم. اسیر همه چیز هستیم. اسیر خلق هم هستیم. فلذا وقتی یکى پیش انسان بود، انسان حتى دعایش را با آن تضرع و استکانت که می ‏خواهد انجام بدهد، نمی ‏دهد. فلذا مخصوصاً براى طلب مغفرت در ایام ماه مبارک یک گوشه خلوت پیدا کنید، هیچ کس شما را نبیند. آنوقت به اصرار بپردازید.

این حالات مختلف را که براى شما بیان می ‏کنم اگر موفق بودید حالات درون شما، شما را هدایت می ‏کند که چگونه باشید. بگوئید و طلب مغفرت بکنید، آتش را بیادتان بیاورید، غضب خدا را بیادتان بیاورید و اگر چشمتان بى پرده بود، یا پرده از برابر چشمتان برداشته شده بود، حتماً می‏بینید که الان آتش می ‏آید به سوى شما.

گفتم تنها باشید، اگر تنها نباشید اصلاً حال نمى‏آید براى شما، آن اسارت نمی ‏گذارد در دید دیگران شما حال پیدا بکنید. همین طور که رو به قبله ایستاده ‏اید و تضرع می ‏کنید،  حالت تَعَوُّذ داشته باشید. دستها رو به قبله، بگوئید و گریه کنید و تضرع و پناهندگى [داشته باشید]. پناهندگى از این که آتش می ‏آید.  از رسول اکرم صلی ‏الله‏ علیه ‏و آله است که در یک وقتى چند قدم کنار کشید، گفت که آتش می ‏آمد و خود را کنار کشید! البته آن آتش رسول الله صلی ‏الله‏ علیه‏ و آله نبود، بعد هم توضیح داد که چه بود، توضیحاتش طولانى است. آتش می ‏آید اگر ببیند، حالت تعوذ داشته باشید و پناهنده بشوید. در دستورات هست که یک حالت تعوذ چنین است که پشت دستها به سوى آسمان باشد، نه کف دستها، این حالت پناهندگى است. در موقع استغفار پناهنده می ‏شوید از لحاظ اینکه آتش می ‏آید، سخط می ‏آید، غضب می ‏آید و می ‏آید! مگر خدا عنایت بکند. کسى که حالى دارد خود بخود اینجور  مى شود.

یک حالت هم اینجور است که گاهى حالت تبتّل را اینجور تصور می ‏کنند، گاهى ابتهال را. این هم حالتى است که حالت فقر است، مسکنت است، چاره‏ ای نیست، حالت بیچارگى است. البته چرا اینجور؟ سرّش چیست؟ در رابطه با گناهان می گویم و باز من می ‏ترسم آنچه را که باید بگویم نمی ‏گویم، همیشه می ‏ترسم، نمى گویم، مسئله ترسیدنى است، مکرر گفته ‏ام. یقین بدانید، نه من مبالغه‏ ای می ‏کنم و نه خدا می ‏داند آنچه که من می ‏فهمم را می ‏گویم. مسئله خیلى سخت است، خیلى کار را خراب کرده ‏‏ایم. بنا هم نیست اینجا چیزى براى کسى معلوم باشد، مشیت خدا این است که اینجا همین طور بگذرد. هیچ خبرى در اینجا براى کسى نخواهد شد، هیچ معلوم نخواهد شد که من و شما خراب کرده ایم، براى هیچکس معلوم نخواهد شد.

ابتهال

یک حالت هم که در پناهندگى به خداست که به یک نظر ابتهال است ـ چون ابتهال و تبتّل را بانحاء مختلف گفته ‏اند ولى هرچه هست این یکى از حالات است ـ که انسان سرش پائین باشد و دست را هرچه می ‏تواند بالا ببرد و تضرع بکند براى طلب مغفرت. سر به حالت معمولى باشد، دستها بالا برود، سر حالت شرمندگى را داشته باشد، نگاه بسوى بالا باشد. این که نگاه بسوى بالا باشد یک حال دیگر است. اما این ـ وضع ظاهر ـ هم حالى است در طلب مغفرت. و اصلش هم حالت درون است.

امید

وقتى هم که دعا می ‏کنید امیدتان نسبت به رأفت حضرت حق، خیلى بر این باشد که که مثل این که حاجتتان فوراً از دم در می ‏آید، همانجا پشت در است. یعنى امید داشته باشید. اگر امیدتان نبود، مسئله درست نمی ‏شد. خدا رأفت دارد، رحمت دارد، هرچه هست می بخشد، این امید را داشته باشید. حتى تأکید شده که شرط استجابت خداست که امیدتان به خدا خوب باشد، که خدا می ‏بخشد. مخصوصاً در ماه مبارک آن قدر خدا وعده داده که می ‏بخشم. یعنى در ماه مبارک، رحمت خدا، بخشش و مغفرتش عجیب وسعت دارد و یک گوشه‏ ای از ضیافت الله در این ماه هم همین مسئله است.

فلذا اصرار در دعا بکنید، گوشه خلوت اختیار بکنید و مسائل را جدّى بنظر بیاورید، مجسم کنید که ممکن است فردا بمیرید، یک ساعت بعد بمیرید. بالاخره شما افتادید، کارتان از همه جا تمام شده، در پیشگاه خدا چه جوابى خواهید داد؟ همه اینها را در نظرتان مجسم بکنید. و این هم دستور هست که در دعا بهتر است که علاوه بر اصرر و الحاح، انسان گاهى قبل از دعا ، براى مستجاب شدن دعایش صدقه بدهد که مؤثر است.

گاهى اول یک صلوات بفرستد و دعاها و اصرارهایش را بکند، باز هم صلوات بفرستد و این دعا و تضرع را بین دو صلوات قرار بدهد که خدا مسلماً عنایتش در این صورت بیشتر است، این دستور داده شده است.

البته دستورات زیادى هست: غذا را پاک بکنید، لباس را پاک بکنید از حرام و شبهه، که قهراً دعاهایتان مستجاب است.

اینها بجاى خود محفوظ است. به هرصورت از دعا در ماه مبارک مخصوصاً براى بخشش گناهان غفلت نکنید.

صلوات بر محمد و آل محمد

تذکر دیگرى بدهم و آن این است که: هر چه می ‏توانید صلوات بر محمد و آل محمد صلی‏ الله‏ علیه‏ و آله بیشتر داشته باشید. همه اش بنفع شما خواهد بود. به قول مرحوم آقاى طباطبایى که یک نکته سرّى در اینجا فرموده ‏اند که معروف است: که وقتى شما از خدا طلب رحمت خاصّه براى رسول اکرم صلوات ‏الله‏ علیه‏ و آله می کنید، آنها واسطه‏ های فیض هستند، خود رسول الله صلی ‏الله‏ علیه‏ و آله در اصل و بعد هم ائمه علیهم‏السلام و چهارده معصوم و همه واسطه‏ های فیض حق‏‏اند. وقتى شما براى آنها طلب رحمت از خدا می ‏کنید در حقیقت طلب رحمت براى خودتان می کنید، چون هرچه رحمت به آنها زیاد برسد فایده اش براى خود شما و ما است که می ‏رسد. این در واقع خواستن رحمت خداست منتها از مجرایش، اللهم صل على محمد و آل محمد از مجرایش، و طورى است که ما در ابتدا صلوات را براى رسول اکرم صلی ‏الله‏ علیه‏ و آله می ‏خواهیم ولى این دعا را خدا بواسطه رسول اکرم به خاطر رسول اکرم صلی‏ الله‏ علیه و آله قبول می ‏کند. من می ‏گویم به او رحمت بفرست، رد نمی ‏کند، اما [وقتی رحمت را] به او نازل فرمود و عنایت فرمود، عنایتش بما هم برسد.

تلاوت قرآن

تذکر دیگر تلاوت قرآن را در ماه مبارک است. تا می ‏توانید با تدبر، غفلت نکنید، اصلاً تلاوت قرآن یک مسئله است در ماه مبارک، بصورت یک مسئله تأکید شده و حتماً هم اسرارآمیز.
خدمت به سالمندان و بیماران

تذکر بعدى:  اگر در منزل معذوری داشتید، معذور واقعى، آن که خدا معذور کرده، نه آنکه انسانها معذور کرده اند، آنها که معذور واقعى هستند، خیلى پیر، افتاده، مریضى که نمی ‏تواند روزه بگیرد، یا کسى که روزه اش واقعاً ضرر دارد، از اینها داشتید مخصوصاً آنجا که افتاده است، در آماده کردن غذا یعنى خوردن و آشامیدن و رفاه و آسایش او، مخصوصاً خوردن و آشامیدن او، اینجا هم فرصت را از دست ندهید. روى این هم حساب بکنید، زیاد حساب بکنید. او روزه می ‏خورد، شما روزه هستید، او گرفتار است روزه می خورد، اما رضوان خدا در این است که شما به او رسیدگى بکنید. حالا پدر و مادر است که چه بهتر، برادر و خواهر است چه بهتر، گرفتار است، مریض است، روزه می ‏خورد، شما در خدمتش باشید. خیلى خوشآیند خداست، مخصوصاً او بخورد و شما نگاه بکنید. چون براى روزه دارها دستور هست که مثلاّ کسى روزه مستحبى گرفته و در منزل عده‏ ای غذا می ‏خورند، آنها که روزه گرفته ‏اند پیش آنها که روزه می ‏خورند بنشینند و نگاه بکنند، خیلى براى روزه دارها خوب است. در همان حال تمام موهایشان تسبیح می ‏گوید، به بیان امام علیه‏السلام تک تک موهاى بدن تسبیح می ‏گوید.  و بنظرم در بیان رسول الله صلی‏ الله ‏علیه‏ و آله هم هست، بالاخره بیان معصوم است. که آنجا که انسان در بین جمعى که روزه می ‏خورند حاضر شده و خودش روزه است، تک تک کل وجود او، پوست او، گوشت او و تمام موهاى بدن او مشغول تسبیح حضرت حق است. منظورم این است که اگر این طور افتاده ‏ای داشتید خدمت بکنید، مخصوصاً که دل شکسته باشد که نور على نور می ‏شود. از این خدمت هم در ماه مبارک غفلت نکنید.

حلم و بردباری

نکته آخر هم این است که در منزل، در محیط کار، مخصوصاً در منزل سعى بکنید و در هر جا با هر کس برخورد می ‏کنید، سعى بکنید که خیلى خیلى حلم داشته باشید. خیلى بترسید که روزه شما با تندى شما خراب بشود. این دیگر هیچ شباهتى به هیچ کدام از آنها که گفتیم ندارد. این مسئله دیگر باطن روزه را بطور کلى خراب می ‏کند. آن روزه دارها که نپخته هستند، روزه شان دهن بستن است و بزور روز را تمام کردن است، اینها حوصله ندارند. مخصوصاً که پیرایه‏ ای هم داشته باشند، مثلاً سیگار هم بکشند، که خیلى ظرفیت کم دارند و در این روزها مانند روزهاى دیگر نیستند. در صورتى که برخلاف روزهاى دیگر باید خیلى بالاتر و قویتر باشند.

از کم ظرفیتى، از اوقات تلخى، از زود و خوب جواب آن سائل و سؤال کننده را ندادن، بی حوصلگى نشان دادن... از این خیلى اجتناب بکنید. انشاءالله امیدوارم شما موفق و مؤید باشید به صیام و قیام ماه مبارک

  به قلم : غلامحسین افشردی

  سخن :